Omgevingsvergunning van rechtswege

Geplaatst op: 05-07-2021.

Wanneer u een aanvraag voor een omgevingsvergunning indient bij uw gemeente omdat u bijvoorbeeld een opbouw op uw woning wil realiseren, dan is het van belang dat u goed in de gaten houdt dat de gemeente tijdig op uw aanvraag beslist. Met regelmaat buigen bestuursrechters zich over de vraag of er in een zaak sprake is van een van rechtswege gegeven omgevingsvergunning, zo ook de Rechtbank Noord-Holland in een zaak die zich afspeelde in de gemeente Zaanstad. Wat was er in deze Zaanse kwestie aan de hand?

De casus

Op 30 september 2017 heeft een inwoner van Zaandam een aanvraag ingediend voor een funderingsherstel alsmede de realisatie van een opbouw en een uitbouw aan zijn pand. Op 3 april 2018 heeft de gemeente de omgevingsvergunning geweigerd. De aanvrager heeft vervolgens bezwaar gemaakt tegen de weigering van de vergunning en bepleit dat op een eerder moment al van rechtswege een omgevingsvergunning was ontstaan. Het bezwaar werd ongegrond verklaard waarna de aanvrager in beroep ging.

Beslistermijn van acht weken

Bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor een bouwplan dat binnen het geldende bestemmingsplan past, is de reguliere voorbereidingsprocedure van artikel 3.7 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) van toepassing. Kenmerkend voor deze procedure is dat de gemeente binnen acht weken op de aanvraag moet beslissen. Neemt de gemeente binnen acht weken geen beslissing, dan ontstaat van rechtswege een omgevingsvergunning.

Verlengen of aanvullen

De beslistermijn mag één keer met zes weken worden verlengd als de gemeente niet genoeg tijd heeft om de vergunning binnen de termijn van acht weken te verlenen. Het besluit om te verlengen moet binnen de termijn van acht weken zijn verzonden aan de aanvrager.

Het kan ook zijn dat de aanvraag niet compleet is. De gemeente moet de aanvrager dan om aanvullende gegevens verzoeken. De beslistermijn wordt vervolgens opgeschort met ingang van de dag na de dag waarop de gemeente de aanvrager heeft verzocht om de aanvullende gegevens, tot de dag waarop de aanvullende gegevens door de gemeente zijn ontvangen dan wel tot dat de gegeven termijn is verstreken zonder dat de gegevens zijn aangeleverd.

Bekendmaking

Indien de gemeente de termijn van acht weken laat verstrijken en binnen die termijn ook geen verlengingsbeslissing heeft genomen, is de omgevingsvergunning na acht weken van rechtswege verleend. De gemeente is vervolgens verplicht deze van rechtswege ontstane omgevingsvergunning binnen twee weken bekend te maken door middel van toezending van het besluit aan de aanvrager. Laat de gemeente dit na, dan kan de aanvrager de bestuursrechter verzoeken de gemeente te veroordelen om de vergunning bekend te maken. Tegelijk of kort na de mededeling van het besluit aan de aanvrager, zal de gemeente tevens het besluit op haar website en/of in het plaatselijke huis-aan-huisblad publiceren.

Bezwaar maken

Belanghebbenden, bijvoorbeeld de buren, kunnen bezwaar maken tegen een van rechtswege ontstane omgevingsvergunning. De bezwaartermijn vangt aan op het moment dat de vergunning door de gemeente bekend is gemaakt. De vergunning kan pas worden gebruikt wanneer de bezwaartermijn is afgelopen. Wordt er bezwaar gemaakt door een derde, dan kan de vergunning niet worden gebruikt zolang de bezwaarprocedure loopt. De vergunninghouder kan de bestuursrechter wel verzoeken een voorlopige voorziening te treffen inhoudende dat hij de vergunning meteen mag gebruiken.

Hoe oordeelde de Rechtbank in de Zaanse kwestie?

De gemeente Zaandam had op 20 november 2017 (dus binnen de termijn van acht weken) de beslistermijn met zes weken verlengd. De totale termijn voor de gemeente om een beslissing op de aanvraag van 30 september 2017 te nemen, bedroeg veertien weken (98 dagen). In haar brief van 1 december 2017 heeft de gemeente de aanvrager in de gelegenheid gesteld om de ontbrekende gegevens in te dienen. Op 1 januari 2018 heeft de aanvrager de aanvullende gegevens ingediend. Op 2 januari 2018 is de beslistermijn weer gaan lopen. Op 1 december 2017 waren er 62 dagen verstreken van de beslistermijn en de gemeente had na ontvangst van de aanvullende stukken nog 36 dagen de tijd om -tijdig- op de aanvraag te beslissen. Dit betekende dat de beslistermijn op 6 februari 2018 verliep en dat de gemeente uiterlijk op die dag een beslissing op de aanvraag moest nemen. Dat is niet gebeurd; de gemeente nam pas op 3 april 2018 een beslissing. De Rechtbank oordeelt in de Zaanse kwestie dan ook terecht dat de aangevraagde omgevingsvergunning van rechtswege is verleend. De Rechtbank heeft de gemeente vervolgens opgedragen om de van rechtswege ontstane vergunning bekend te maken.

Wilt u meer informatie over het doen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning? Wilt u bezwaar maken tegen een weigering van de gemeente om een omgevingsvergunning te verstrekken? Of wilt u bezwaar maken tegen een verleende omgevingsvergunning aan bijvoorbeeld uw buren? Dan kunt u contact met mij opnemen.

Gabriëlle Steenbakkers, advocaat omgevingsrecht
(g.steenbakkers@bresadvocaten.nl of 035 601 59 07)